Επίπεδο σακχάρου στο αίμα HbA1c

Πώς να βελτιώσετε τις τιμές σακχάρου στο αίμα

422 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη. Η πλειοψηφία αυτών πασχίζουν να αντιμετωπίσουν τις σοβαρές διακυμάνσεις του σακχάρου στο αίμα καθώς και τις επακόλουθες επιπτώσεις στο νευρικό και καρδιαγγειακό σύστημα. Με άσκηση, σωστή διατροφή και νηστεία, μπορείτε να κρατήσετε τις τιμές σας υπό έλεγχο!

Είτε πρόκειται για ζαχαρωτά, γλυκόριζα ή σοκολάτες, τα γλυκά είναι εδώ και πολλά χρόνια ο βασικός ύποπτος για την εμφάνιση διαβήτη. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο ότι η κατανάλωση ζάχαρης οδηγεί στο διαβήτη. Όπως έχει πλέον αποδειχθεί σε διάφορες έρευνες, μια γενικά ανθυγιεινή διατροφή και η παχυσαρκία αυξάνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και προκαλούν σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Υπάρχουν ακόμα περιπτώσεις υγιών παιδιών και ενηλίκων που αθλούνται, οι οποίοι μπορεί να εμφανίσουν διαβήτη τύπου Ι, γεγονός το οποίο οφείλεται συνήθως σε γενετικούς παράγοντες.

Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη μπορούν να μετρηθούν με τη μακροπρόθεσμη τιμή σακχάρου στο αίμα HbA1c. Στο παρόν άρθρο, θα εξηγήσουμε τι είναι η συγκεκριμένη τιμή και τι μπορείτε να κάνετε για την υπογλυκαιμία ή την υπεργλυκαιμία.

Σακχαρώδης Διαβήτης

Ημακροπρόθεσμη τιμή σακχάρου στο αίμα HbA1c είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια από τις πιο συνηθισμένες παθήσεις, αφού το 2014 ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από διαβήτη ήταν περίπου 422 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Ο διαβήτης τύπου ΙΙ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος μεταξύ των ηλικιωμένων.

Προκειμένου να κατανοήσουμε πραγματικά την κλινική εικόνα της διαδεδομένης πάθησης του διαβήτη, είναι σημαντικό να είμαστε σε θέση να ξεχωρίσουμε τους πιο σημαντικούς όρους γύρω από την ασθένεια: πάγκρεας, ινσουλίνη, σάκχαρο στο αίμα, διαβήτης τύπου Ι και τύπου ΙΙ.

Τι είναι η ινσουλίνη;

Το πάγκρεας παράγει την ορμόνη ινσουλίνη. Αυτή ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα, δηλ. την περιεκτικότητα γλυκόζης στο αίμα και λειτουργεί ως παράγοντας κλειδί. Αυτή ανοίγει την κυτταρική μεμβράνη από έξω έτσι ώστε το σάκχαρο του αίματος να μπορέσει να εισέλθει στο κύτταρο και να το εφοδιάσει με ενέργεια. Μόλις το σάκχαρο φτάσει μέσα στο κύτταρο, η περιεκτικότητα γλυκόζης στο αίμα μειώνεται^[1].

Σε γενικές γραμμές, η ινσουλίνη επιτρέπει στο σάκχαρο να εισέλθει στα κύτταρα. Στην περίπτωση του σακχαρώδους διαβήτη, ο οργανισμός δεν μπορεί να μεταφέρει το σάκχαρο του αίματος μέσα στα κύτταρα. Το σάκχαρο (γλυκόζη) συνεχίζει να κυκλοφορεί μέσα στο αίμα, έχοντας σαν αποτέλεσμα αυξημένες τιμές. Ο διαβήτης προκαλείται από την ανεπάρκεια ινσουλίνης ή την ινσουλίνη που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Υπάρχουν τρεις διαφορετικές μορφές:

• Σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι - πλήρης ανεπάρκεια ινσουλίνης
• Σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ - σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης
• Διαβήτης κύησης - σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης στην εγκυμοσύνη

Η διαφορά μεταξύ του σακχαρώδους διαβήτη τύπου Ι και τύπου ΙΙ

Στην περίπτωση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου Ι, το πάγκρεας δεν παράγει πλέον ινσουλίνη διότι έχει υποστεί βλάβες από ιικές λοιμώξεις ή γενετική προδιάθεση. Ο Διαβήτης τύπου Ι επηρεάζει παιδιά και έφηβους Απεναντίας, ο Διαβήτης τύπου ΙΙ είναι πιο πιθανό να είναι αποτέλεσμα ανθυγιεινής διατροφής και παχυσαρκίας: Σε αυτή την ασθένεια, το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη αλλά δεν μπορεί να ανοίξει τις κυτταρικές μεμβράνες, αφού τα λιποκύτταρα παρεμποδίζουν την ινσουλίνη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η γλυκόζη παραμένει στο αίμα και αυξάνεται το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα ^[2].

Χρήσιμη πληροφορία: Υπάρχει μια διαίρεση Βορρά-Νότου στην Ευρώπη, όσον αφορά το σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι. Στη Σκανδιναβία, υπάρχουν πολλοί περισσότεροι ασθενείς συγκριτικά με τη Νότια Ευρώπη. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι ευθύνονται γενετικά αίτια καθώς και η έλλειψη βιταμίνης D, η οποία είναι κάτι ευρέως διαδεδομένο στη Νότια Ευρώπη, λόγω της έλλειψης ήλιου. Η Βιταμίνη D θεωρείται ότι προστατεύει το πάγκρεας από μολύνσεις που αποδυναμώνουν τη λειτουργία του^[3].

Διαβήτης κύησης

Ο διαβήτης κύησης είναι μια σχετικά συνήθης κλινική εικόνα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ανεβασμένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα εμφανίζονται στο δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης. Οι παρακάτω παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης^[4]:

• Η έγκυος πάσχει από σοβαρή παχυσαρκία.
• Η γυναίκα έχει ήδη αναπτύξει διαβήτη σε προηγούμενη εγκυμοσύνη.
• Υπάρχει ιστορικό διαβήτη ΙΙ στην οικογένεια της γυναίκας.

Κατά συνέπεια, θα πρέπει να υποβληθείτε σε περιοδικές ιατρικές εξετάσεις. Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη κύησης, ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου του αίματος. Η χειρότερη περίπτωση είναι όταν δεν ρυθμιστεί σωστά ο διαβήτης κύησης, υπάρχει ενδεχόμενο να οδηγήσει σε αποβολή του εμβρύου. Μετά τη γέννηση του παιδιού, αυτός ο τύπος διαβήτη συνήθως αυτοθεραπεύεται^[5].

Τωρινά δεδομένα - Ο θηλασμός προστατεύει έναντι του σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ

Το Γερμανικό Ινστιτούτο Διατροφικής Έρευνας διερεύνησε τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου ΙΙ σε θηλάζουσες μητέρες. Η έρευνα απέδειξε ότι το δείγμα από μητέρες που δεν θηλάζουν παρουσίασε μεγαλύτερη τάση^[6]. Ερευνητές στο Γερμανικό Κέντρο Έρευνας του Διαβήτη έχουν την υποψία ότι ο θηλασμός προστατεύει τις γυναίκες από το διαβήτη τύπου ΙΙ όταν αυτές είχαν εμφανίσει διαβήτη κύησης.^[7].

Σάκχαρο στο αίμα και HbA1c

Τα σάκχαρα είναι το καύσιμο του οργανισμού. Ο εγκέφαλος, οι μύες και τα όργανα εργάζονται ακατάπαυστα όταν τα τροφοδοτεί η ινσουλίνη με αυτή την πηγή ενέργειας. Το ψωμί, οι πατάτες, το ρύζι, τα φρούτα και τα γλυκά περιέχουν υδατάνθρακες, οι οποίοι συνιστούν χημικές αλυσίδες σακχάρων. Αυτές αποτελούνται από γλυκόζη ή φρουκτόζη, η οποία μετατρέπεται σε γλυκόζη εντός του οργανισμού μας. Ακόμα και στο στόμα, ουσίες του σάλιου αποδομούν μεγάλες αλυσίδες υδατανθράκων σε μόρια γλυκόζης Μόνο σε αυτή τη μορφή, μπορεί ο οργανισμός να εισάγει τους υδατάνθρακες στη ροή του αίματος μέσω της βλεννογόνου μεμβράνης του λεπτού εντέρου. Κατά συνέπεια, το σάκχαρο στο αίμα αυξάνεται και το πάγκρεας απελευθερώνει ινσουλίνη.

Ποια επίπεδα σακχάρου στο αίμα θεωρούνται φυσιολογικά;

Οι ιατροί συνήθως μετρούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα χρησιμοποιώντας τη διεθνή μονάδα μιλιμόλ ανά λίτρο (mmol/L). Στη Γερμανία, η μονάδα χιλιοστόγραμμο ανά δεκατόλιτρο (mg/dl) χρησιμοποιείται πιο συχνά. Αν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα θα είναι εντός του φυσιολογικού εύρους, εξαρτάται από το τι έχετε φάει ή αν κάνετε νηστεία^{[8, 9]}.

Κατάσταση υγείας/ τιμές στόχου σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα	Αφού ξυπνήσετε(νηστεία)	Πριν το φαγητό	Τουλάχιστον 90 λεπτά μετά το φαγητό
ÒυγιέςÒ		72-108 mg/dl	< 140 mg/dl
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου ΙΙ		72-126 mg/dl	< 153 mg/dl
Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου Ι	90-126 mg/dl	72-126 mg/dl	90-162 mg/dl
Παιδιά με διαβήτη	72-126 mg/dl	72-126 mg/dl	90-162 mg/dl

Τροποποιήθηκε από: Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Αριστείας στην Περίθαλψη

Χρήσιμη πληροφορία: Για να μετατρέψετε την τιμή του σακχάρου στο αίμα από mg/dl σε mmol/L, πρέπει να διαιρέσετε την τιμή με το 18. Συνεπώς, τα 72 mg/dl δίνουν αποτέλεσμα 4 mmol/L.

Ανισορροπίες στο σάκχαρο του αίματος και οι συνέπειες τους

Είναι δύσκολο για ένα διαβητικό άτομο να διατηρήσει αμετάβλητα καλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, με τη σωστή θεραπεία και τον αντίστοιχο τρόπο ζωής, μπορείτε να έχετε σαν στόχο υγιή επίπεδα σακχάρου στο αίμα ώστε να αποφύγετε τις συνέπειες από τις διακυμάνσεις των τιμών. Τόσο η υπογλυκαιμία, όσο και η υπεργλυκαιμία έχουν αρνητικές επιπτώσεις στον οργανισμό σας.

Εάν οι τιμές του σακχάρου στο αίμα σας πέσουν σε πολύ χαμηλό επίπεδο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις σε συνδυασμό με τα συνήθη συμπτώματα. Στη χειρότερη περίπτωση, η σοβαρή υπογλυκαιμία μπορεί να οδηγήσει σε λιποθυμία ^[15].

Η υπεργλυκαιμία για παρατεταμένο χρονικό διάστημα σχετίζεται με μακροπρόθεσμες βλάβες. Η ζημιά στα νευρικά κύτταρα οδηγεί σε μούδιασμα, ιδιαιτέρως στα πόδια. Σακχαροποιημένα μόρια εναποτίθενται με αυξανόμενο ρυθμό στο μάτι, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όρασης. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα δυσχεραίνουν επίσης το έργο των νεφρών και των αγγείων της καρδιάς, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν. Ο κίνδυνος εμφάνισης νεφρικών προβλημάτων ή ακόμα και εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνεται ^[16].

Τωρινά δεδομένα: Η υψηλή τιμή σακχάρου στο αίμα και αυξημένες τιμές HbA1c προκαλούν δυσλειτουργίες στον εγκέφαλο

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ο εγκέφαλός σας γερνάει πιο γρήγορα εάν πάσχετε από διαβήτη με διαρκή υπεργλυκαιμία. Στη μελέτη, ο εγκέφαλος ενός διαβητικού ατόμου ήταν γηρασμένος κατά 5 χρόνια περισσότερο συγκριτικά με αυτόν ενός υγιούς εθελοντή. Παρομοίως, ο διαβήτης μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση άνοιας . Προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος, οι ασθενείς θα πρέπει να προσπαθήσουν να πετύχουν μια διαρκώς βέλτιστη τιμή της HbA1c μαζί με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή^[19].

Τι θεωρείται αυξημένο επίπεδο σακχάρου στο αίμα;

Οι ιατροί θεωρούν ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι αυξημένα όταν κατά τη διάρκεια νηστείας υπερβαίνουν τα 126 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dl). Δεδομένου ότι ο οργανισμός απελευθερώνει σημαντική ποσότητα της ορμόνης του άγχους, ονόματι κορτιζόλη τις πρωινές ώρες, η ποσότητα σακχάρου στο αίμα μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 126 mg/dl το πρωί. Η κορτιζόλη αυξάνει την ποσότητα γλυκόζης στο αίμα^{[10, 11]}.

Το αγόρι με την υψηλότερη τιμή σακχάρου στο αίμα που έχει μετρηθεί παγκοσμίως: Ο Αμερικανός Michael Buonocore νοσηλεύτηκε το 2008 έχοντας τιμή σακχάρου στο αίμα 2656 mg/dl. Διαγνώστηκε με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι^[12].

Τι είναι η τιμή HbA1c;

Η μακροπρόθεσμη τιμή σακχάρου στο αίμα HbA1c υποδεικνύει το μέσο όρο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε χρονικό διάστημα τριών μηνών. Η γλυκόζη προσκολλάται στη χρωστική του αίματος που ονομάζεται αιμοσφαιρίνη, προκαλώντας "σακχαροποίηση". Η σακχαροποιημένη χρωστική του αίματος ονομάζεται "αιμοσφαιρίνη", "αιμοσφαιρίνη A1c" ή "HbA1c".

Όσο πιο υψηλή είναι η τιμή της HbA1c, τόσο περισσότερα σακχαροποιημένα σωματίδια αιμοσφαιρίνης κυκλοφορούν στο αίμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας για τη δεδομένη χρονική περίοδο είναι αυξημένα. Στις γερμανόφωνες χώρες, η τιμή HbA1c συνήθως εκφράζεται ως μία τιμή επί τοις εκατό η οποία περιγράφει την αναλογία HbA1c στο σύνολο της αιμοσφαιρίνης. Οι ιατροί μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη συγκεκριμένη τιμή προκειμένου να διαγνώσουν το σακχαρώδη διαβήτη^[13].

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της HbA1c; - Σύνοψη

HbA1c-τιμή	Επεξήγηση
< 5,7 τοις εκατό	Φυσιολογικό εύρος
5,7 τοις εκατό < 6,5 τοις εκατό	Γκρι περιοχή ( προδιαβητική κατάσταση ) - παρακαλώ διευκρινίστε
= 6,5 τοις εκατό	Αυξημένο (πιθανός διαβήτης) - πρέπει να διευκρινιστεί 6,5 - 7 τοις εκατό ως ποσοτικός στόχος για διαβητικούς

Εάν η τιμή της HbA1c σας βρίσκεται στην επονομαζόμενη γκρι περιοχή, οι ιατροί κάνουν λόγο για προδιαβήτη. Σε αυτό το εύρος τιμών σακχάρου στο αίμα, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τα παχύσαρκα άτομα με μη ισορροπημένη διατροφή που εμπίπτουν στη συγκεκριμένη κατηγορία. Η υγιεινή διατροφή και η επαρκής άσκηση μπορεί να ελαχιστοποιήσει αυτό τον κίνδυνο. Εάν η τιμή σας είναι μεγαλύτερη ή ισούται με 6.5%, οι ιατροί θα υποθέσουν ότι πάσχετε από διαβήτη. Σε αυτή την περίπτωση, μια ανάλυση αίματος θα τους δώσει τη δυνατότητα να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση.

Εν συντομία – Σάκχαρο στο αίμα και HbA1c:
Η τιμή σακχάρου στο αίμα υποδεικνύει την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει στο αίμα. Οι τιμή HbA1c λειτουργεί ως μακροπρόθεσμη μνήμη για τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας. Αυτή μας παρέχει πληροφόρηση σχετικά με το επίπεδο σακχάρου στο αίμα τους τρεις τελευταίους μήνες. Αμφότερες οι παράμετροι είναι σημαντικές για τη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη και έχουν ιδιαίτερη σημασία για τα διαβητικά άτομα.

Αιτίες υπεργλυκαιμίας και υπογλυκαιμίας

Διάφοροι παράγοντες προκαλούν αύξηση ή μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Σε φυσιολογικές συνθήκες, οι ορμόνες αποκαθιστούν την ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις διακυμάνσεις. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει μόνο σε περιορισμένη έκταση στα διαβητικά άτομα. Ως εκ τούτου, η ισορροπία του σακχάρου στο αίμα μεταβάλλεται περισσότερο, προκαλώντας πιο συχνά φαινόμεναυπογλυκαιμίας και υπεργλυκαιμίας.

Τι προκαλεί υπογλυκαιμία;

Εάν η ποσότητα ινσουλίνης είναι υπερβολικά υψηλή το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μειώνεται ραγδαία. Τότε, εισέρχεται υπερβολικά μεγάλη ποσότητα σακχάρων στα κύτταρα. Οι ακόλουθες συνθήκες μειώνουν αισθητά το επίπεδο σακχάρου στο αίμα^[14]:

• Χρήση περισσότερης ινσουλίνης και φαρμακευτικής αγωγής απ' όσο χρειάζεται
• Εκτεταμένη σωματική δραστηριότητα
• Μεγάλο φορτίο άγχους
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Νηστεία και παράλειψη γευμάτων (ειδικά στο διαβήτη τύπου Ι)

Δεν θα πρέπει να υποτιμάτε την υπογλυκαιμία, διότι η μείωση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα πρέπει να αντισταθμιστεί. Να έχετε πάντοτε μαζί σας μετρητή γλυκόζης και δεξτρόζης προκειμένου να αποφύγετε τυχόν επικίνδυνα συμπτώματα υπογλυκαιμίας.

Χρήσιμη πληροφορία: Σε σπάνιες περιπτώσεις, καλοήθεις όγκοι μπορεί να προκαλέσουν υπογλυκαιμία. Τα επονομαζόμενα ινσουλινώματα παράγουν υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης, η οποία οδηγεί σε πτώση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Στη Γερμανία, 1 στα 200 άτομα κινδυνεύει να εμφανίσει ινσουλινώματα. Απ' αυτά, επηρεάζονται κυρίως άτομα πάνω από 50 ετών^[15].

Τι αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα;

Η υπεργλυκαιμία επηρεάζει κυρίως τους διαβητικούς. Η γλυκόζη παραμένει στο αίμα λόγω έλλειψης ινσουλίνης Τα επίπεδα σακχάρων στο αίμα μπορεί επίσης να αυξηθούν από τα εξής:^[16]:

• υπερβολικό άγχος
• χρήση παρασκευασμάτων κορτιζόλης
• μολύνσεις
• έλλειψη σωματικής άσκησης

Συμπτώματα υπογλυκαιμίας και υπεργλυκαιμίας

Οι διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα δεν περνάνε απαρατήρητες. Εμφανίζονται ταχυκαρδίες, σύγχυση και η συναισθηματική κατάσταση σας κυμαίνεται μεταξύ ανησυχίας και θυμού. Η υπογλυκαιμία και η υπεργλυκαιμία μπορεί να γίνουν επικίνδυνες εάν δεν καταφέρετε να ενεργήσετε εγκαίρως. Το πρόβλημα με τις ανισορροπίες του σακχάρου στο αίμα είναι το εξής: Όσο πιο συχνά πάσχετε απ' αυτές, τόσο χειρότερα μπορεί να αισθάνεστε με την πάροδο του χρόνου. Άτομα με συχνή υπογλυκαιμία διαπιστώνουν ότι οι τιμές σακχάρου στο αίμα είναι χαμηλές, είτε με υπερβολική καθυστέρηση, είτε καθόλου. Αυτό όμως μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες^{[17, 18]}.

Πώς μπορώ να καταλάβω εάν το σάκχαρο στο αίμα μου είναι υπερβολικά χαμηλό ή υψηλό;

Υπογλυκαιμία[15]	Υπεργλυκαιμία[16]
Ταχυκαρδίες	Αυξημένη ούρηση
Ακόρεστη όρεξη	Αυξημένη δίψα
δυσκολία στη συγκέντρωση, κόπωση, σύγχυση, κρίσεις πανικού, συναισθηματικά ξεσπάσματα	Κόπωση
έντονη εφίδρωση, ρίγος, αδύναμα γόνατα	Κεφαλαλγία

Θεραπεία - Βελτιστοποίηση σακχάρου στο αίμα και HbA1c

Οι περιοδικές εξετάσεις που πραγματοποιούνται από οικογενειακούς ιατρούς και διαβητολόγους είναι σημαντικές για τη σωστή ρύθμιση της τιμής HbA1c. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της ευθύνης έγκειται επίσης και στα άτομα που πάσχουν από την ασθένεια. Η θεραπεία ινσουλίνης και η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη σωστή ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, σε περίπτωση που παρουσιαστούν διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, οι ασθενείς πρέπει να ενεργήσουν σωστά προκειμένου να προλάβουν ενδεχόμενα προβλήματα υγείας. Ιδανικά, όχι μόνοι οι διαβητικοί, αλλά και τα μέλη της οικογένειας, φίλοι και σύντροφοι θα πρέπει να ενημερωθούν σχετικά.

Τι κάνω σε περίπτωση υπογλυκαιμίας;

Πρέπει να ενεργήσετε γρήγορα! Η υπογλυκαιμία αντιμετωπίζεται με γρήγορη απορρόφηση σακχάρων όπως τα εξής: δεξτρόζη, γλυκά, αναψυκτικά τύπου κόλα και χυμούς. Ανάλογα με την τιμή, συνιστάται να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες θεραπείες. Μετά από 15 λεπτά, θα πρέπει να ελέγξετε εάν η τιμή έχει αυξηθεί^[20].

Σάκχαρο στο αίμα επίπεδο	Δεξτρόζη	Κόκα Κόλα	Κανονικό- σάκχαρο	Χυμός -φρούτων
< 80 mg / dl	1 δισκίο	50 ml	1 κουταλάκι του γλυκού διαλυμένο σε νερό	100 ml
< 70 mg / dl	1. 5 δισκία	75 ml	1,5 κουταλάκι του γλυκού διαλυμένο σε νερό	150 ml
< 60 mg / dl	2 δισκία	100 ml	1 κουτάλι σούπας διαλυμένο σε νερό	200 ml
< 50 mg / dl	2,5 δισκία	125 ml	1,5 κουτάλι σούπας διαλυμένο σε νερό	250 ml

Τι θα πρέπει να κάνω εάν το σάκχαρο στο αίμα μου δεν αυξάνεται;

Σε μια τέτοια κατάσταση, δεν πρέπει να βρεθείτε μόνοι! Λάβετε υπόψη σας τα παρακάτω:^[21]:

• Ζητήστε βοήθεια. Ενημερώστε το/τη σύντροφο, κάποιο γείτονα ή ένα πρόσωπο που βρίσκεται κοντά σας.
• Συνεχίστε την πρόσληψη υδατανθράκων που απορροφώνται γρήγορα και ελέγξτε τις τιμές σας κάθε 15 λεπτά.
• Εάν η τιμή πέσει δραματικά, καλέστε το 166.
• Να έχετε πάντοτε εύκαιρη μια ένεση γλυκαγόνης. Η Γλυκαγόνη είναι ανταγωνίστρια ουσία της ινσουλίνης και αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.li>

Πώς μπορώ να ελαττώσω τις υψηλές τιμές σακχάρου στο αίμα;

Μπορείτε να εξουδετερώσετε τις υψηλές τιμές σακχάρου στο αίμα με την ινσουλίνη. Ο διαβητολόγος θα σας ενημερώσει για την ποσότητα ινσουλίνης που χρειάζεται να χορηγηθεί σε περίπτωση υπεργλυκαιμίας. Η σωματική άσκηση μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλά εάν εμφανίσετε υπεργλυκαιμία, το σάκχαρο στο αίμα σας θα αυξηθεί σε σημαντικό βαθμό ως αποτέλεσμα της σωματικής άσκησης^[22].

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να ελαττώσω μια υψηλή τιμή HbA1c;

Με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και τον ανάλογο τρόπο ζωής, μπορείτε να βελτιώσετε την τιμή HbA1c σας και να τη διατηρήσετε σε βέλτιστο επίπεδο. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Ως διαβητικός, θα πρέπει να ελέγχετε την HbA1c μία φορά κάθε τρεις μήνες και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας μερικές φορές ημερησίως. Συνεχίστε να τρώτε υγιεινά. Σε πολλές περιπτώσεις, οι διαβητικοί τύπου ΙΙ μπορούν να ελέγξουν την ασθένεια τους σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό αλλάζοντας τη διατροφή τους και χάνοντας βάρος, σε συνδυασμό με λήψη μερικών ή και καθόλου φαρμάκων^{[23, 24, 25]}.

Διαβήτης Τύπου Ι	Διαβήτης Τύπου ΙΙ
Ρυθμίστε σωστά τη θεραπεία ινσουλίνης	Ρυθμίστε σωστά τη θεραπεία ινσουλίνης και τη θεραπευτική αγωγή
Γυμναστείτε τακτικά	Γυμναστείτε τακτικά, χάστε βάρος
Αποφύγετε τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη	Αποφύγετε τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, τρώτε υγιεινά
Ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ανά τακτά χρονικά διαστήματα Να συμβουλεύεστε τον ιατρό σας και να παρακολουθείτε διαρκώς τις τιμές του σακχάρου στο αίμα	Ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ανά τακτά χρονικά διαστήματα
Ελέγξτε την τιμή HbA1c μία φορά κάθε τρεις μήνες	Ελέγξτε την τιμή HbA1c μία φορά κάθε τρεις μήνες

Μαγνήσιο - Ένα βοήθημα στο διαβήτη τύπου ΙΙ;

Τα συμπληρώματα μαγνησίου μπορούν να βοηθήσουν τους διαβητικούς τύπου ΙΙ να θέσουν υπό έλεγχο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους. Το συγκεκριμένο μεταλλικό στοιχείο ενισχύει την αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης. Αυτό επιτρέπει στον οργανισμό να μεταφέρει περισσότερα σάκχαρα στο εσωτερικό των κυττάρων ^[26].

Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης;

Ογλυκαιμικός δείκτηςυποδεικνύει πόσο γρήγορα και πόσα ραγδαία αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα όταν καταναλώνετε συγκεκριμένες τροφές. Όσο πιο γρήγορα αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα, τόσο μεγαλύτερη ποσότητα ινσουλίνης χρειάζεται το σώμα σας. Για παράδειγμα, τα προϊόντα από λευκό αλεύρι, το άσπρο ρύζι, οι κολοκύθες και τα γλυκά είναι όλες τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη. Απεναντίας, τα προϊόντα ολικής άλεσης και τα περισσότερα φρούτα δεν προκαλούν τόσο δραστική αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα^[27].

Τωρινά δεδομένα: Διαλείπουσα Νηστεία στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ

Η διαλείπουσα νηστεία γίνεται ολοένα και πιο σημαντική. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, θα πρέπει να έχετε μια χρονική περίοδο νηστείας 16 ωρών, κατά τη διάρκεια της οποίας μπορείτε να πίνετε μόνο νερό και τσάι. Θα μπορείτε να τρώτε μόνο τις οχτώ ώρες που απομένουν. Η δημοφιλέστερη μέθοδος είναι να τρώτε δύο γεύματα μεταξύ 12:00 μέχρι 8:00 μ.μ. και μετά να νηστεύετε. Σύμφωνα με μια έρευνα στο επιστημονικό περιοδικό World Journal of Diabetes, η διαλείπουσα νηστεία μπορεί να βοηθήσει τους διαβητικούς τύπου ΙΙ να βελτιώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους καθώς και να χάσουν βάρος. Οι μακρόχρονες περίοδοι αποχής από το φαγητό θα καθηλώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας και ο μεταβολισμός σας θα στραφεί στα αποθέματα λίπους. Να θυμάστε ένα πράγμα: Μόλις το πάγκρεας απελευθερώσει ινσουλίνη, σταματά ο μεταβολισμός του λίπους σας^{[28, 29]}.

Τι πρέπει να λάβει υπόψη του ένα διαβητικό άτομο πριν από τη σωματική άσκηση;

Εάν ασκείστε, θα πρέπει να ελέγχετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας μία ώρα πριν. Εάν η τιμή είναι μικρότερη από 100 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dl), θα πρέπει να πάρετε δύο δισκία δεξτρόζης ή να φάτε μία μπανάνα. Εάν η τιμή είναι παραπάνω από 200 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dl) ή παρακάτω από 80 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dl), θα χρειαστεί να περιμένετε μέχρις ότου η τιμή εξομαλυνθεί. Επίσης, είναι καλύτερο να ελέγχετε την τιμή του σακχάρου στο αίμα μετά τη σωματική άσκηση, καθώς η υπογλυκαιμία δεν γίνεται πάντοτε αντιληπτή κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης^[22].

Προσοχή: Θα πρέπει να ελέγχετε την τιμή του σακχάρου στο αίμα πριν από την άσκηση, αλλά και προτού οδηγήσετε κάποιο όχημα!

Εξέταση HbA1c

Η τιμή HbA1c είναι η πιο σημαντική παράμετρος, έτσι ώστε να εξεταστεί η τρέχουσα ποσότητα σακχάρου στο αίμα ενός διαβητικού ατόμου. Εκτός από τους διαβητικούς, άτομα που βρίσκονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδου σακχάρου στο αίμα τους. Εάν είστε υπέρβαρος/η με ιστορικό διαβήτη στην οικογένεια, καλό θα ήταν να παρακολουθήσετε τις τιμές σας.

Μια εξέταση HbA1c είναι ευεργετική για τους παρακάτω λόγους^[30]:

• Δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί με άδειο στομάχι.
• Μπορεί να γίνει έλεγχος ανά πάσα στιγμή.li>
• Παρέχει πληροφορίες σχετικά με το σάκχαρο στο αίμα τους τρεις τελευταίους μήνες.
• Απαιτεί μόνο μια μικρή ποσότητα αίματος.li>

Ποιος ελέγχει την τιμή HbA1c σας;?

Οι οικογενειακοί γιατροί, οι διαβητολόγοι και ορισμένοι φαρμακοποιοί μπορούν να ελέγξουν τα μακροπρόθεσμα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας. Ωστόσο, μπορείτε να το κάνετε μόνοι σας κατ' οικόν με τη μέθοδο της αυτοεξέτασης. Για την εξέταση HbA1c cerascreen®, πάρτε μια μικρή ποσότητα αίματος από το ακροδάχτυλό σας. Ένα εξειδικευμένο εργαστήριο αναλύει το δείγμα αίματος έτσι ώστε να υπολογίσει τη μακροπρόθεσμη τιμή σακχάρου στο αίμα και το χρησιμοποιεί για να προσδιορίσει το μέσο όρο σακχάρου στο αίμα για τους τρεις τελευταίους μήνες.

Τιμή σακχάρου στο αίμα HbA1c - Με μια ματιά

Τι είναι η τιμή HbA1c; Η τιμή HbA1c (ή αλλιώς γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) αναφέρεται επίσης ως μακροπρόθεσμο σάκχαρο στο αίμα. Αυτή παρέχει πληροφορίες για το μέσο όρο του επιπέδου σακχάρου στο αίμα για τους τρεις τελευταίους μήνες. Στις γερμανόφωνες χώρες, η τιμή HbA1c εκφράζεται συνήθως ως μια ποσοστιαία τιμή, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο συναντάται ως χιλιοστά του γραμμομορίου ανά γραμμομόριο (mmol/mol). Τι υποδεικνύει η τιμή HbA1c; Εάν η τιμή HbA1c υπερβαίνει το 6,5%, τότε το σάκχαρο στο αίμα σας είναι υπερβολικά υψηλό. Ενδέχεται να πάσχετε από διαβήτη. Με τιμές από 5,7 έως 6,5%, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που σχετίζεται με τις ανισορροπίες στο σάκχαρο του αίματος. Αυτό προκαλείται από την έλλειψη ινσουλίνης. Πώς μπορώ να ελαττώσω την τιμή HbA1c μου; Προκειμένου να βελτιστοποιήσετε την τιμή HbA1c σας, συνιστούμε: τακτική σωματική άσκηση, ισορροπημένη διατροφή, καλά προσαρμοσμένη φαρμακευτική αγωγή και τακτική παρακολούθηση του σακχάρου στο αίμα και της τιμής HbA1c. Η διαλείπουσα νηστεία θεωρείται ότι βοηθάει τους διαβητικούς τύπου ΙΙ αφού βελτιστοποιεί τις τιμές τους, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες. Τι συμβαίνει σε περίπτωση υπογλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμίας; Η υπογλυκαιμία εμφανίζεται όταν υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης προκαλεί πτώση στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Επίσης, η υπερβολική σωματική άσκηση μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η υπεργλυκαιμία εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει αρκετή ποσότητα ινσουλίνης στον οργανισμό ή όταν είστε αγχωμένος/η. Εάν είστε υπογλυκαιμικός/η, θα δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε, θα αισθάνεστε αδύναμα τα γόνατά σας και θα παρατηρήσετε αυξημένη εφίδρωση. Η υπεργλυκαιμία εκδηλώνεται με συχνοουρία και έντονο αίσθημα δίψας.

Πηγές

1. Pschyrembel Online | Insulin, https://www.pschyrembel.de/Insulin/H07H2/doc/
2. Pschyrembel Online | Diabetes mellitus, https://www.pschyrembel.de/Diabetes%20mellitus/K05U4
3. Bundeszentrum für Ernährung. Typ-1-Diabetes, https://www.bzfe.de/inhalt/pressemeldung-6214.html
4. Helmholtz Zentrum München. Schwangerschaftsdiabetes tritt bei ca. 4,5 % auf, https://www.diabetesinformationsdienst-muenchen.de/erkrankungsformen/schwangerschaftsdiabetes/verbreitung/index.html
5. National Health Service. Gestational diabetes, https://www.nhs.uk/conditions/gestational-diabetes/
6. Bundeszentrum für Ernährung. Typ-2-Diabetes, https://www.bzfe.de/inhalt/pressemeldung-6994.html
7. Bundeszentrum für Ernährung. Wie Stillen vor Diabetes schützt: Der Stoffwechsel verändert sich, https://www.bzfe.de/inhalt/wie-stillen-vor-diabetes-schuetzt-27778.html
8. Bundesärztekammer (BÄK), Kassenärztliche Bundesvereinigung (KBV), Arbeitsgemeinschaft der Wissenschaftlichen Medizinischen Fachgesellschaften (AWMF). Nationale VersorgungsLeitlinie Therapie des Typ-2-Diabetes – Langfassung, 1. Auflage. Version 4. 2013, zuletzt geändert: November 2014. Available from: www.dm-therapie.versorgungsleitlinien.de; [cited: 02.11.2018]; DOI: 10.6101/AZQ/000213
9. pmhdev: Blood Glucose Monitoring - National Library of Medicine, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMHT0024698/
10. WHO | Diabetes programme, http://www.who.int/diabetes/en/
11. Freckmann, G., Hagenlocher, S., Baumstark, A., Jendrike, N., Gillen, R.C., Rössner, K., Haug, C.: Continuous Glucose Profiles in Healthy Subjects under Everyday Life Conditions and after Different Meals. J. Diabetes Sci. Technol. Online. 1, 695–703 (2007)
12. Guinness World Records. Highest blood sugar level, http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/highest-blood-sugar-level
13. Neal, B., Perkovic, V., Mahaffey, K.W., de Zeeuw, D., Fulcher, G., Erondu, N., Shaw, W., Law, G., Desai, M., Matthews, D.R.: Canagliflozin and Cardiovascular and Renal Events in Type 2 Diabetes. N. Engl. J. Med. 377, 644–657 (2017). doi:10.1056/nejmoa1611925
14. Mayo Clinic. Hypoglycemia - Symptoms and causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypoglycemia/symptoms-causes/syc-20373685
15. Informationen für Patienten und Fachleute aus erster Hand - Schwerpunkt: Endokrinologie / Diabetologie, http://www.diabetes-deutschland.de/insulinom/
16. Mayo Clinic. Hyperglycemia in diabetes - Symptoms and causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hyperglycemia/symptoms-causes/syc-20373631
17. Spero, D., BSN, RN: Low Blood Sugar Symptoms But Normal Levels, https://www.diabetesselfmanagement.com/blog/low-blood-sugar-symptoms-but-normal-levels/
18. American Diabetes Assiciation. Hypoglycemia (Low Blood Glucose), http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/treatment-and-care/blood-glucose-control/hypoglycemia-low-blood.html
19. Blutzucker versus Denkleistung, https://www.bzfe.de/inhalt/pressemeldung-7371.html
20. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney DIseases (NIDDK). Low Blood Glucose (Hypoglycemia), https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/preventing-problems/low-blood-glucose-hypoglycemia
21. Blauw, H., Wendl, I., DeVries, J.H., Heise, T., Jax, T., PCDIAB consortium: Pharmacokinetics and pharmacodynamics of various glucagon dosages at different blood glucose levels. Diabetes Obes. Metab. 18, 34–39 (2016). doi:10.1111/dom.12571
22. Shugart, C., Jackson, J., Fields, K.B.: Diabetes in Sports. Sports Health. 2, 29–38 (2010). doi:10.1177/1941738109347974
23. Pettus, J., Stenger, P., Schachner, H.C., Dunne, N., Parkes, J.L., Pardo, S., Edelman, S.V.: Testing versus guessing blood glucose values: impact on self-care behaviors in type 2 diabetes. Curr. Med. Res. Opin. 30, 1795–1802 (2014). doi:10.1185/03007995.2014.929097
24. Pan, B., Ge, L., Xun, Y.-Q., Chen, Y.-J., Gao, C.-Y., Han, X., Zuo, L.-Q., Shan, H.-Q., Yang, K.-H., Ding, G.-W., Tian, J.-H.: Exercise training modalities in patients with type 2 diabetes mellitus: a systematic review and network meta-analysis. Int. J. Behav. Nutr. Phys. Act. 15, 72 (2018). doi:10.1186/s12966-018-0703-3
25. Hermanns, N., Schumann, B., Kulzer, B., Haak, T.: The impact of continuous glucose monitoring on low interstitial glucose values and low blood glucose values assessed by point-of-care blood glucose meters: results of a crossover trial. J. Diabetes Sci. Technol. 8, 516–522 (2014). doi:10.1177/1932296814524105
26. Division of Nutritional Epidemiology, National Institute of Environmental Medicine, Karolinska Institutet, Stockholm, Sweden. Magnesium intake and risk of type 2 diabetes: a meta-analysis. - PubMed - NCBI, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17645588
27. American Diabetes Association. Glycemic Index and Diabetes, http://www.diabetes.org/food-and-fitness/food/what-can-i-eat/understanding-carbohydrates/glycemic-index-and-diabetes.html
28. Barnosky, A.R., Hoddy, K.K., Unterman, T.G., Varady, K.A.: Intermittent fasting vs daily calorie restriction for type 2 diabetes prevention: a review of human findings. Transl. Res. J. Lab. Clin. Med. 164, 302–311 (2014). doi:10.1016/j.trsl.2014.05.013
29. Arnason, T.G., Bowen, M.W., Mansell, K.D.: Effects of intermittent fasting on health markers in those with type 2 diabetes: A pilot study. World J. Diabetes. 8, 154–164 (2017). doi:10.4239/wjd.v8.i4.154
30. Saudek, C.D., Brick, J.C.: The Clinical Use of Hemoglobin A1c. J. Diabetes Sci. Technol. Online. 3, 629–634 (2009)